خبرنگاران آنالیز می نماید؛ سینما؛ کالای لوکس و گرانِ قبل از انقلاب، گبرلو: ابتذال خواسته تعمدانه رژیم پهلوی برای سینمای ایران بود

به گزارش مالکوم، سینمای قبل از انقلاب به دلیل شرایط سیاسی حاکم بر جامعه، صرفاً به یک کالای مبتذل تبدیل شده بود.

خبرنگاران آنالیز می نماید؛ سینما؛ کالای لوکس و گرانِ قبل از انقلاب، گبرلو: ابتذال خواسته تعمدانه رژیم پهلوی برای سینمای ایران بود

به گزارش خبرنگار ، سینمای قبل از انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک کالای لوکس و در دسترس اقشار خاص جامعه شناخته می شد که صرفاً جنبه سرگرمی آن به همراه ابتذال اخلاقی توانسته بود، این چرخه را زنده نگه دارد.

سینما در آخرین روز های رژیم پهلوی به نوعی به ورطه ورشکستگی افتاده بود و نفس های آخرش را می کشید. سینما در اوایل دهه پنجاه به اندازه ای به ابتذال دچار شده بود که حتی صدای بعضی روشنفکران همسو با رژیم پهلوی را نیز در آورده و نقدها جامعه روشنفکری آن موقع را برانگیخته بود.

سینما که به ابزاری برای خوشگذرانی و تفریح طبقه ای خاص از جامعه در زمان قبل از انقلاب تعریف می شد، به دلیل ماهیت مبتذل خود توانایی پرداختن به موضوعات جدی و اجتماعی روز را نداشت. بعضی از سینما های سطح کشور از جمله سالن های سینما در شهر تهران به غیر از نمایش فیلم ها کاربرد های دیگری نیز داشتند که تناسبی با موضوع فرهنگی این مکان ها نداشت.

سینمای قبل از انقلاب به نوعی برخاسته از متن جامعه ایرانی نبود و به همین جهت استقبالی از آن توسط آحاد مردم و خانواده ها صورت نمی گرفت. به دلیل محدودیت های ایجاد شده در سینمای آن موقع حتی موضوعات روز جامعه نیز به سمتی سوق داده می شد تا رنگ و بویی از بیداری اندیشه در آن ها نباشد و جنبه وقت گذرانی بر هر چیز دیگری اولویت داشته باشد. جالب است سینما که یک کالای وارداتی در کشور ما به شمار می رود، حتی توان فراوری کم ارزش ترین تجهیزات سینمایی را نداشت و در همان روز ها که سینمای جهان در حال پیشرفت های پیاپی در عرصه های تکنولوژی و غیره بود، به دلیل سیاستگذاری های جهت دار در حال دست و پا زدن در منجلاب موضوعات بی ارزش بود.

شاید وجود اندک سینماگران متعهد و دارای اندیشه باعث شده بود تا هر از چندگاهی فیلم هایی به فراوری برسند که هرچند در سطح ابتدایی، اما منجر به نشان دادن وجه عقلانی و اکثریت غیر حاکم در جامعه ایرانی گردد. سینماگران متعددی که در دوران سینمای قبل از انقلاب به حاشیه رانده شده بودند و سیاست های کلی اجازه عرض اندام به آن ها را نمی داد، انقلاب اسلامی باعث شد تا مورد توجه قرار گیرند و در سطح عالی فضای کار داشته باشند.

سینما پیش از انقلاب اسلامی به وسعت چند کلان شهر در ایران رشد نموده بود و بسیاری از شهرستان ها و حتی بعضی از مراکز استان ها از نعمت داشتن سالن سینما بی بهره بودند. بخش مهم این موضوع ریشه در عدم استقبال عامه مردم از سینما داشت که ساخت و سرمایه گذاری در سینما را به دور از توجیه مالی قرار می داد.

محمود گبرلو مجری و منتقد سینما درباره وضعیت سینمای ایران در قبل از انقلاب اسلامی و صندلی آن در میان مردم در مصاحبه با خبرنگار ،گفت: سینمای قبل از انقلاب اصلاً به معنای یک سینمای حرفه ای و اصولی شناخته نمی شد و از اساس هم ارتباط چندانی با قاطبه مردم برقرار نمی کرد.

وی اظهار کرد: سینمای قبل از انقلاب دست پرورده جریان فکری بود که اجازه رشد و آگاهی بخشی به مردم را نمی داد و صرفاً یک سرگرمی گران و در دسترس اقشار خاص به حساب می آمد. به همین جهت رژیم پهلوی به هر نوع روشی که بتواند مردم را به رفتار های کاذب و موضوعات بی ارزش مشغول کند، دست می زد.

گبرلو با اشاره به اینکه همه این جهت دهی های فرهنگی در دوران رژیم طاغوت برای این بود که مردم قدرت اندیشه ورزی خود را از دست بدهند، عنوان نمود: شاه و دستگاه شاهنشاهی می دانستند که اگر مقوله هایی مانند سینما و تئاتر در میان مردم رشد کند، می تواند برای آن ها خطرناک باشد و جامعه را نسبت به ظلم حاکمیت برانگیخته کند؛ به همین دلیل اجازه آزادی عمل را به فعالان این حوزه نمی دادند.

وی اعلام کرد: رژیم پهلوی به خوبی تأثیر سینما را متوجه شده بود و به همین دلیل با سیاست گذاری های خود سعی می کرد سینما یک کالای مبتذل و سطحی باشد و جامعه نگاه جدی و تأمل برانگیزی را از سینما دریافت نکند. به عبارتی ابتذال خواسته تعمدانه رژیم پهلوی برای سینمای ایران بود؛ زیرا مردم ایران در آن موقع در شرایطی قرار داشتند که تشنه موضوعات آگاهی بخش و ظلم ستیزانه بودند و حتی به دنبال قهرمان هایی در فیلم ها می گشتند تا از آن ها در راه مبارزه علیه ظلم و استبداد الگو بگیرند.

وی همچنین گفت: ما درباره فرم و محتوای سینمای قبل از انقلاب نمی توانیم بحث تخصصی کنیم؛ زیرا بیشتر فیلم ها در قالب ابتذال و سرگرمی ساخته می شدند. به نوعی تنها دستاورد سینمای قبل از انقلاب این بود که با تفکر ابتذال مردم را سرگرم مسائل پوچ کند تا صندلی حاکمیت به خطر نیفتد.

این منتقد سینما درباره سینمای پس از انقلاب توضیح داد: اما پس از انقلاب اسلامی مهمترین اتفاقی که در سینما رخ داد، رنگ باختن ابتذال و جایگزین شدن سینمای اندیشه ورز بر پایه آرمان های انقلاب بود. سینمای ایران یکی از تحول های بزرگ خود را در دوران انقلاب اسلامی تجربه کرد و طبیعتاً عده ای که موافق این جریان عقلی و ارزشی بودند، به میدان آمدند و عده ای هم چه خود خواسته و چه بر اثر چرخه حاکم در آن دوران از سینما کنار رفتند.

وی افزود: ماهیت انقلاب اسلامی اندیشه محور بود و از همین رو سینمای ایران هم به سمتی سوق پیدا کرد که فکر ها و دغدغه های انسانی بحث اول سینمای ایران بگردد و دیگر جریان فکری خاص بر سینمای ایران سیطره نداشته باشد. به همین دلیل است که سینمای بعد از انقلاب به نوعی کارگردان محور شد و کارگرانان سینما به نوعی در مرکزیت این تغییر قرار داشتند.

گبرلو با بیان اینکه پس از انقلاب اسلامی مردم وقتی سینما را سالم و پاک دیدند به استقبال آن رفتند، گفت: کار مهم سینمای بعد از انقلاب این بود که فیلم را در میان خانواده ها آورد و ما شاهد رونق مخاطبان سینما پس از انقلاب اسلامی بودیم که همچنان از آن دوران به عنوان دوران طلایی سینما یاد می گردد. در حال حاضر هم در میان مردم ما سینما جزو کالا های فرهنگی به حساب می آید که خانواده های ایرانی به آن اعتماد دارند و آن در را در سبد کالای خود قرار می دهند.

وی همچنین درباره آمار و ارقام سینما پس از انقلاب اسلامی اظهار کرد: ما امروز می توانیم در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به این افتخار کنیم که حدود 5000 فیلم با کیفیت در طول این چهل سال به فراوری رسیده است که همه این فیلم ها برای یک جامعه اخلاقی قابل نمایش است. طبق آمار هایی که در مراجع سینمایی به ثبت رسیده است، سینمای پس از انقلاب 250 کارگردان صاحب سبک را وارد چرخه فراوری نموده است که این هم می تواند محلی از اعتنا باشد و نشان بدهد این هنر پویایی خود را در این سال ها چندین برابر نموده است.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
انتشار: 15 خرداد 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: malcom.ir شناسه مطلب: 150

به "خبرنگاران آنالیز می نماید؛ سینما؛ کالای لوکس و گرانِ قبل از انقلاب، گبرلو: ابتذال خواسته تعمدانه رژیم پهلوی برای سینمای ایران بود" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "خبرنگاران آنالیز می نماید؛ سینما؛ کالای لوکس و گرانِ قبل از انقلاب، گبرلو: ابتذال خواسته تعمدانه رژیم پهلوی برای سینمای ایران بود"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید