بابا رکن الدین شیرازی؛ عارف دلسوخته ای از دیار فارس - مالکوم

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری خبرنگارانـ بارها شنیده ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل کوشش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن ها پیش خشت به خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه چینی از این خرمن دانش و فرهنگ،از جلد اول کتاب تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران تألیف دکتر علی اکبر ولایتی که به سال 1392 در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده ایم.

مسعود بن عبدالله بیضاوی، معروف به بابا رکن الدین شیرازی، عارف و عالم سده هشتم هجری است.

وی در روستای بیضا از توابع اردکان در استان فارس به جهان آمد. تاریخ تولد او تعیین نیست. برخی وی را از خاندان جابر انصاری شمرده اند. بابا رکن الدین از کودکی به عرفان و تصوف گرایش داشت و هنگامی که از احوال عارفان مطلع شد به سیر و سلوک پرداخت.

وی عرفان نظری و سلوک عملی را نزد عبدالرزاق کاشانی (متوفی 736ق) فرا گرفت و از محضر داوود قیصری نیز بهره برد. بابا رکن الدین کتاب فصوص الحکم ابن عربی را نیز خواند و از نعمان خوارزمی برای برطرف مسائل فصوص یاری گرفت. وی در شیراز نیز با امین بلیانی دیدار کرد.

بابا رکن الدین در سال 769ق در اصفهان درگذشت و همان جا به خاک سپرده شد. آرامگاه او اکنون در تخت سلیمان، محل ذکر و عبادت درویشان است.

در مذهب بابا رکن الدین اختلاف است. برخی او را شیعه و برخی سنی دانسته اند اما به اعتبار سنگ نوشته مزارش می توان او را شیعه دانست. او را در مسلک عرفانی از پیروان ابن عربی و قائل به وحدت وجود دانسته آند.

آثار او عبارت اند از:

1. نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، این کتاب توضیحی بر فصوص الحکم ابن عربی و مهم ترین اثر بابا رکن الدین شیرازی است. کتاب مقدمه مفصلی دارد که خود در حکمِ اثر مستقلی است. این کتاب در 1359 ش در تهران چاپ شده است؛

2. کشف الضر فی نظم الدر یا توضیح التائیة الکبری اثر ابن فارض، نسخه ای از آن در کتابخانه شماره 2 مجلس شورای اسلامی محفوظ است؛

3. کنوز الرموز، در علم حروف. این کتاب به زبان فارسی است؛

4. قلندریه.

4104/