اینجا صدا را نمایش می دهند - مالکوم

به گزارش خبرنگاران، موزه صدا تبریز محلی است که می توانید انواع سازها و اشیا مربوط به موسیقی را از نزدیک ببینید و گوش به صداهای متفاوت آن ها بدهید تا زندگی تان را رنگی نمایند و از سیاه و سفیدی دربیاورند. این موزه خصوصی در اردیبهشت 1397 در خانه تاریخی و زیبای امیر پرویز واقع در خیابان تربیت راه اندازی شده است.

به محض وارد شدن از در کوچک خانه امیر پرویز، هشتی کوچکی می بینید که با ظرافت هرچه تمام با نمای آجری تزئین شده است و آمدنتان را به این گنجینه هنر و صدا خوش آمد می گویند. با طی چند قدم کوتاه، وارد حیاط بزرگ و سرسبزی می شوید و صدای گنجشک ها و پرنده ها بر روی درختان به گوش می رسد.

در اطراف این حیاط، خانه ای دوطبقه با نمای آجری و قاب بندی شده و پنجره های چوبی واقع شده است که هم چون صندوقچه ای رازهایی را در دل خود پنهان نموده است. از اولین در چوبی سمت راست، وارد خانه می شوید. در گوشه ای اتاق مدیریت با انواع سازها و اشیا قدیمی دیده می گردد که گویا بعد از آماده سازی آن ها، به طبقه بالا موزه منتقل می شوند و به وسیله راه پله به طبقه دوم و بخش اصلی موزه راهنمایی می شوید.

اشیا این موزه با کوشش های سی ساله حسین ساجدی، نوازنده، پژوهشگر و مؤلف، گردآوری شده است و نمونه های بی نظیری از سازهای ابتدایی تا پیشرفته را مقابل چشمانتان به نمایش گذاشته است که شاید دیگر تا آخر عمرتان نتوانید این همه ساز را از فرهنگ ها و کشورهای مختلف یکجا ببینید و محو تماشایشان شوید.

اولین تالار، به نام استاد اقبال آذر نام گذاری شده است و در آن انواع ادوات صوتی از قبیل گرامافون های هندلی، گرام، ریل، اسلاید، رادیوهای لامپی و اولین و آخرین نسل تلویزیون های سیاه و سفید نگهداری می گردد.

تالار بعدی تالار استاد سلیمی است که سازهای مضرابی مانند قوپوز، گیتار، چنگ، انواع تارهای ایرانی و آذربایجانی، سه تار، تنبور، ماندولین، بانجو و رباب به چشم می خورد.

در ادامه تالار بعدی یا بهتر بگویم کلاس درس بعدی، تالار استاد بابایان دیده می گردد و سازهای بادی هم چون نی انبان، شیپور قره نی، ساکسیفون، طوبا، ترومبون، ترومپت، کرنا، ساز دهنی و دیگر سازهای بادی به نمایش گذاشته شده است.

به گفته ساجدی، مدیر موزه، در این قسمت سرنا یا زرنا هم وجود دارد که از سازهای بادی به معنای سرور و شادمانی است و اغلب در نقاط روستایی ایران استفاده می گردد و به همراه دهل نواخته می گردد. سرنا مخصوص عروسی است و به آن شهنای هم می گویند. در اشعار شعرای ایرانی بارها نام سرنا و زرنا آمده است.

بالابان نیز از دیگر سازهای مورد توجه این تالار است که جزو سازهای بادی محسوب می گردد. بالابان اصطلاحی ترکی است و در فارسی به آن نرمه نای می گویند و از سازهای محلی و متعلق به نواحی شمال غربی ایران است. بالابان در موسیقی نظامی و برای خبردادن در پادگان های نظامی نیز استفاده می گردد.

فلوت هم در این قسمت به چشم می خورد. فلوت نوعی نی تکمیل شده که مخصوص اروپاییان است و در موسیقی علمی نیزجای دارد. با فلوت می توان به راحتی صداهای مختلف را اجرا کرد ولی چون پرده های مخصوص موسیقی ایرانی را ندارد، نواختن نغمه های ایرانی با این ساز مشکل است.

تالار بعدی به نام تالار استاد زاون مزین شده و در آن سازهای زهی آرشه ای مانند انواع ویلون و قیچک، چغانه، ویلنسل، کمانچه های ایرانی، آذربایجانی و لری و کنتر باس به نمایش گذاشته شده است.

در ادامه تالار استاد فرنام وجود دارد که به سازهای کوبه ای مانند تنبک، نقاره، دمام، قاوال، دهل، دف، درامز، طبل، ضرب زورخانه و دیگر سازهای کوبه ای اختصاص داده شده است.

تالار دیگر به نام استاد بیگجه خانی نام گذاری شده است و وسایل و آثار این هنرمند در آن نگهداری می گردد. هم چنین تصاویری از اساتید موسیقی و اسناد مربوط به آن ها به نمایش گذاشته شده است.

در ویترین های دیگر سازهای ملل مختلف، زنگوله ها، سازهای کلاویه دار مانند آکاردیون، ارگ، بایان، قارمون، هارمونیکا، ملودیکا و زنگوله ها دیده می گردد.

در قسمتی از موزه اشیا جالبی وجود دارد؛ به عنوان مثال شاخ شانه یا دوشین، برای خبر رسانی حوادث ناگوار و ناگهانی مانند آتش دریافت خرمن ها یا حمله حیوانات درنده به حیوانات اهلی یا وقوع سیل نواخته می شد. شاخ شانه را بعضی از درویشان همواره به همراه داشتند و با آن بوق می زدند.

در یکی از ویترین ها ساز سیمرغ هم دیده می گردد که به عنوان ساز عرفانی در خانقاه ها به صدا در می آمد و نوبت احتیاج یا دونون از دیگر سازهای متفاوت موزه است و در اولین روز ایام بارانی در فصل بهار در زمین های زراعتی در جمع کشاورزان برای افزایش روزی و امنیت اقتصادی نواخته می شد که این کار به همراه دعا و نیایش به درگاه خداوند انجام می شد.

نیشو و دبدبه از سازهای قدیمی موزه است که با به صدا درآوردن آن در روزگاران گذشته در بعضی مناطق ایران طولانی ترین روز سال (آخرین روز بهار) را جشن می دریافتد و این عمل جنبه اعتقادی در میان مردم دارد؛ به طوری که انسان از تاریکی ها رها می گردد و به طرف نور حرکت می نماید تا قلب انسان با نور خدا نورانی گردد.

در این موزه سالنی هم برای کارهای تحقیقاتی و برگزاری کارگاه های آموزشی در حوزه صدا و موسیقی در نظر گرفته شده است.

هم چنین در موزه صدا می توانید به آرشیو صوتی اذان موذن ها، مجموعه صوتی قاریان، چاوش خوانان، سرودخوانان، آوازخوانان، شبیه خوانان، نوازندگان و آهنگسازان گوش دهید. در نزدیکی موزه صدا، خانه کلکته چی (صلح جو) و خانه حریری هم قرار دارند که پیشنهاد می کنیم حتماً سری به این دو خانه تاریخی و زیبا بزنید.