دهان فرخی یزدی را اینجا دوختند... - مالکوم

به گزارش خبرنگاران، بنای اولیه این مکان در دوره شاه یحیی حاکم دوره آل مظفر، به عنوان ارگ حکومتی به شهر تاریخی یزد اضافه شده و درون حصاری که دور تا دور آن را فراگرفته بوده، قرار داشت.

این بنا در اواخر دوره صفویه و به دنبال درگیری های حکومتی تخریب می گردد ولی در دوره قاجار، بنای کنونی با عنوان دارالحکومه بر روی خرابه های به جا مانده از کاخ شاه یحیی ساخته می گردد.

بنای تاریخی این مکان همانند سایر بناهای تاریخی استان یزد دارای ویژگی های معماری ایرانی مانند حیاطی بزرگ که در مرکز آن حوضی بزرگ قرار گرفته است و همچنین حیاطی کوچکتر در بخش غربی آن است.

بادگیرهای بلند و بزرگ، هشتی خاص با نوعی گچ کاری با عنوان یزدی بندی در سقف آن از دیگر ویژگی های این مجموعه در مجاورت بافت تاریخی و جهانی شهر یزد است.

این بنا از زمان شکل گیری و استقرار حکومتی حاکمانی همچون ضیغم الدوله بختیاری تا زمان تشکیل حکومت جمهوری اسلامی، مقر اصلی حکومت ها در یزد به حساب می آمده و در دوره های مختلف حکومتی به عنوان ارگ حکومتی، دارالحکومه، فرمانداری کل، استانداری و در نهایت به عنوان اداره کل میراث فرهنگی به کار گرفته شده است.

این بنا علاوه بر حوادث تاریخی و مهمی که از سر گذرانده، ماجراهای جالب توجه و ناشنیده ای را نیز به چشم دیده که از آن جمله حادثه تلخ دوختن دهان فرخی یزدی شاعر، روزنامه نگار و یکی از رهبران آزادی خواه دوران مشروطه بوده که در حیاط همین دارالحکومه اتفاق افتاده است.

ماجرا از آنجا آغاز می گردد که فرخی یزدی به صورت علنی زبان به اعتراض می گشاید و هویت آزادی خواهی او برملا می گردد؛ این جا است که حاکم وقت یزد یعنی ضیغم الدوله که از حاکمان بدخو و ستمگر قاجاری بوده، فرمان دستگیری فرخی را صادر می نماید.

به دنبال صدور فرمان دستگیری فرخی، او را از محل خانه اش، دستگیر و به همراه دوستان و اقوامش به دارالحکومه می آورند و در مقابل حوض بزرگ حیاط مرکزی و در چوبی با شیشه های رنگارنگی که در حال حاضر محل دفتر مدیر کل میراث فرهنگی است، به فلک و شلاق می بندند.

این در حالی است که فرخی در حین شکنجه شدن نیز به شاه توهین می نماید و هر چه ضربه شلاق محکمتر و بر میزان آن افزوده می گردد، ناسزاهای فرخی نیز تندتر می شوند.

ناگهان شاه فرمان حضور خیاط باشی را می دهد و در عین تعجب سایرین، با آمدن خیاط باشی، شاه فرمان دوختن دهان فرخی را می دهد.

در همین محل، دهان فرخی را می دوزند و به شلاق زدن این رهبر آزادی خواه ادامه می دهند که نقاشی آقای سیاره، هنرمند یزدی به عنوان شاهد آن جریان سیاسی هچنان باقی مانده است.

این بنا هم اکنون به ثبت ملی سازمان میراث فرهنگی کشور رسیده و بازدید آن برای عموم مردم رایگان و آزاد است.

گزارش از: فاطمه رهبر، خبرنگار خبرنگارانی یزد