قنات قصبه گناباد ، کهن ترین قنات دنیا - مالکوم

مطمئن باشید بعد از بازگشت از سفر فراموش نشدنی به قنات قصبه گناباد آن را به تمام دوستان و آشنایان تان پیشنهاد خواهید کرد و حتی شاید خودتان هم دوباره راهی شوید. اگر می خواهید درباره این تماشای خارق العاده بدانید، با ما در مجله خبرنگاران همراه باشید.

قنات قصبه گناباد ، آینه قدمت تاریخ سرزمین ایران

فلات ایران از گذشته های دور سرزمینی کم آب بوده است و بیشتر مساحت آن را کویرها و بیابان ها تشکیل می دادند. ساکنان این سرزمین برای بهره برداری از منابع آب های محدود زیرزمینی قنات را ابداع کردند. قنات ، سازه ای است که به وسیله کندن دالان هایی در اعماق زمین که با استفاده از نیروی جاذبه آب را به سطح زمین می آورد، ایجاد می گردد. این سازه به ایرانیان یاری نموده که قرن ها در این سرزمین خشک و کم آب زندگی نمایند. منطقه گناباد هم منطقه کامل بیابانی بوده و زندگی در آن وجود نداشته و بعد از حفر این قنات بود که ساکنانی در آن پیدا شدند.

عمر قنات قصبه گناباد بیش از 2500 سال است، یعنی این قنات در زمان هخامنشیان ساخته شده و اهالی اعتقاد دارند ساختن قناتی با این وسعت و عمق در آن موقع به دست انسان ممکن نبوده و نیروهای فرابشری آن را ساخته اند. باوری که داستان ها و افسانه های زیادی را حول این محل شگفت انگیز ساخته و پرداخته نموده است که قرن هاست سینه به سینه نقل می شوند. یکی از افسانه های رایج این است که قنات با یاری یا به دست اجنه ساخته شده و گواه آن هم این است که نام شهر گناباد در اصل جن آباد و به مرور زمان به جناباد و بعد گناباد تبدیل شده است.

جوشش زندگی در قلب کویر

این سازه حیات بخش، یکی از شگفتی های تمدن کهن ایران زمین که هنوز نحوه ساخته شدنش در پرده ای از راز و رمز پنهان است، در بخش مرکزی شهر گناباد در استان خراسان رضوی واقع شده است. قصبه نام رشته اصلی قنات است و همان طور که گفتیم در زمان سلسله هخامنشیان ساخته شده است.

طول رشته اصلی 131 هزار متر است و چهار رشته دیگر از آن منشعب می شوند که عبارتند از رشته فرعی اول و رشته فرعی دوم و دولاب نو و کهنه. عمق 300 متری قنات قصبه گناباد هم با توجه به تکنولوژی و امکانات ساخت و سازی که از آن دوران سراغ داریم، عجیب و غریب و باورنکردنی است. قنات گناباد یکی از پرآب ترین قنات های ایران بوده است و دبی آب آن در تمام سال تقریبا به میران ثابتی است. ناصرخسرو قبادیانی هم در سفرنامه اش به این کاریز اشاره نموده و درباره آن نوشته است.

قنات قصبه ، حماسه خاموش کویر

ما ایرانیان موجودیت سرزمین خود را مدیون شیوه مهندسی بسیار کارآمد و کهن هستیم و اگر نبودند مهندسانی که برای آوردن آب از دل زمین به کویر تشنه فکری نمایند، شاید امروز سرزمینی به نام ایران وجود نمی داشت. این قنات چند سالی است که در زمره میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. درباره سازنده این قنات روایت های زیادی وجود دارد. براساس افسانه های قدیمی ساخت قنات قصبه گناباد را به بهمن، یکی از پادشاهان باستانی (اسطوره ای) ایران نسبت می دهند که به کیفر گناهی که مرتکب شده بود، قنات را ساخت.

عده ای دیگر، کیخسرو، دیگر پادشاه اساطیری ایران را سازنده این قنات می دانند و شاید به علت این باور کهن باشد که نام دیگر قنات، کاریز کیخسرو است. اما در واقع همان طور که بخش های قبل هم گفتیم، این قنات در دوره هخامنشیان ساخته شده و سفال های یافت شده در اطراف دهانه چاه اصلی، این مدعا را ثابت نموده اند. اما هر چه که باشد قنات گناباد، حماسه بی نظیر کویر است و درختان سرسبز و پربار نشانه آن؛ درختانی که باعث تعجب تمامی کسانی است که از این منطقه بیابانی تماشا می نمایند. میراثی گران بها از گذشتگان که زندگی و سبزی را به قلب کویر هدیه داده است. خراسان مهد تمدن کهن پارسی است و پر از جاهای تماشای. شما کدام جای تماشای خراسان و کدام شهر این منطقه را بیشتر دوست دارید؟

منبع:سـفـرزون