آیا چراغ خواب کودک برای اتاق کودک من مناسب است؟
به گزارش مالکوم، خواب نقش مهمی در رشد و توسعه بچه ها دارد. براساس تحقیقات صورت گرفته، خواب باعث صحیح توسعه مغز شده، یادگیری را ارتقاء داده و عواطف را بهبود می بخشد. طبق مطالعاتی که مجلاتی همانند Sleep Medicine Reviews و Pediatrics انجام داده اند، خواب به کارکردهای شناختی همانند حافظه، توجه و حل مشکل مرتبط است و علاوه بر این، با افزایش رهاسازی هورمون ها، به ویژه هورمون رشد، به رشد جسمی یاری می نماید. خواب ناکافی یا ناپیوسته می تواند منجر به مسائل رفتاری شده و مانع توسعه گردد.
چراغ خواب نقش مهمی را در ایجاد محیطی آرام و امن برای بچه ها ایفا می نماید. این چراغ ها به بچه ها یاری می نمایند از تاریکی نترسند، احساس امنیت و آرامش نمایند. طبق تحقیقاتی که در زمینه روانشناسی کودک اجرا شده، یک نور نرم از چراغ خواب می تواند اضطراب را در ساعات خواب کاهش دهد و باعث گردد بچه ها راحت تر به آرامش رسیده و به خواب بروند. استفاده از نورهای گرم و کم رمق که محیطی تسکین دهنده تشکیل می دهند، می تواند برای یک خواب پر از آرامش عالی باشد.
تاریخچه چراغ خواب
چراغ خواب ها قرن هاست به عنوان ابزاری برای روشنایی ظریف در زمان خواب استفاده می شوند. شکل های اولیه چراغ خواب ها به دوران استفاده از شمع و چراغ های روغنی بود که نور اندک شان برای اتاق های تاریک بسیار مناسب بود. درنهایت اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم و در پی استفاده گسترده و دسترسی همگانی برق، چراغ خواب های برقی جایگزین این شیوه های سنتی شد. همین موقع بودند که چراغ خواب ها برای استفاده در خانه ها و اتاق ها محبوبیت زیادی پیدا کردند، به ویژه در اتاق خواب های بچه ها که می توانستند اضطراب آن ها را کاهش داده و خواب آرامی برای شان به ارمغان بیاورند.
امروزه چراغ خواب های مدرن مصرف انرژی کمتری دارند و استفاده شان برای بچه ها راحت تر و امن تر است، و علاوه بر این به فناوری هایی همانند لامپ های ال ای دی مجهزند. تکامل چراغ خواب به توسعه انواع مختلف آن منجر شد که حالا هم احتیاجهای عملی را رفع می نماید و هم اولویت های زیبایی شناسانه را.
انواع چراغ خواب
مدل های مختلفی از چراغ خواب وجود دارد که شما می توانید متناسب با سلیقه کودک و خودتان از آن بهره ببرید. در زیر چند مدل از چراغ خواب را معرفی می کنیم:
1. چراغ خواب های ال ای دی
این چراغ خواب ها مصرف انرژی بهینه ای دارند و گزینه های متعددی برای روشنایی و رنگ نور به شما پیشنهاد می نمایند. بسیاری از آن ها قابلیت تنظیم دارند و به والدین اجازه می دهند شدت نور را تاحد آرامش بخشی تنظیم نمایند. چراغ خواب های ال ای دی به خاطر طول عمر بالا و پخش گرمای اندک که از آن ها ابزار امنی برای اتاق بچه ها می سازد، محبوبیت خاصی دارند.
2. چراغ خواب های پروژکتوری
چراغ خواب هایی که تصاویر و الگوهایی را روی دیوار یا سقف می اندازند و اغلب تصاویری آرامش بخش همانند ستاره، حیوانات و رنگ های نرم دارند در این حیطه چراغ خواب ها قرار می گیرند و نه تنها برای ارائه نور، بلکه برای تحریک تخیل و خلق محیطی آرام بخش طراحی شده اند که کودک را برای خواب آرام کند.
3. چراغ خواب های سیمی
یکی از ابتدایی ترین شکل های چراغ خواب است که مستقیم به پریز برق وصل می گردد. این چراغ خواب ها ساده و جمع وجور هستند و نور نرمی از خود منتشر می نمایند که می تواند در سراسر شب اتاق را روشن کند. چراغ خواب های سیمی مناسب راهروها و اتاق خواب هایی هستند که بدون گرفتن جای زیاد، یک نور ثابت به محیط بدهند.
4. چراغ خواب های قابل حمل
چراغ خواب های قابل حمل با باتری کار می نمایند یا شارژ می شوند و اگر کودک لازم باشد شب ها در خانه جایی برود، می تواند آن را با خود حمل کند. این چراغ خواب ها معمولاً شکل های بامزه ای مثل حیوانات و شخصیت های کارتونی دارند و استفاده شان برای بچه ها راحت است.
5. چراغ خواب های سنسوردار
این چراغ ها به سنسورهای نور و حرکت مجهزند و به طور اتوماتیک در تاریکی یا در صورت تشخیص حرکت روشن می شوند. این چراغ خواب های انرژی کمی مصرف می نمایند و بسیار کاربردی هستند، به ویژه در جاهایی مثل راهروها یا دستشویی که نور گهگاه احتیاج است.
6. چراغ خواب های موزیکال
بعضی از چراغ خواب ها موسیقی یا لالایی پخش می نمایند که به آرام کردن کودک برای خواب یاری می نماید. این نورهای اغلب عناصر بصری و صوتی را با هم ترکیب می نمایند تا محیطی احساسی برای کودک ایجاد نمایند.
7. چراغ خواب های هوشمند
فناوری های مدرن چراغ خواب های هوشمندی را معرفی نموده که می توان آن ها را ازطریق اپلیکیشن های موبایل یا حتی الکسا و گوگل اسیستنت کنترل کرد. این چراغ خواب ها به والدین اجازه می دهند از راه دور زمان سنج تنظیم نمایند، نور را کم و زیاد نمایند یا رنگ را تغییر دهند و بتوانند راحت و با سلیقه خود از چراغ خواب استفاده نمایند.
طراحی چراغ خواب های کودک
طراحی چراغ خواب برای کودک هم روی عملکرد آن تمرکز دارد و هم روی زیبایی شناسی تا محیطی آرام بخش را برای تشویق به خواب بهتر کودک فراهم کند. عوامل مهمی که طراحان هنگام طراحی و ساخت این چراغ خواب ها درنظر می گیرند، روی طرح های خلاقانه، استفاده از رنگ و شکل های متنوع و تأثیر بر احساسات و خواب کودک تمرکز دارد که همگی تأثیر روانشناختی از نور، امنیت و مجذوب کنندهیت بصری را به همراه دارد.
اشکال و موضوعات محبوب کودک
بسیاری از چراغ خواب های کودک در شکل های بامزه و خیالی ساخته می شوند. این طراحی های بانشاط نه تنها مجذوب کنندهیت های بصری دارند بلکه یاری می نمایند ترس کودک از تاریکی کاسته گردد. یکی کردن شکل ها و شخصیت های آشنا حس آرامش و امنیت را در کودک ایجاد نموده و از چراغ خواب برای او همراهی دوست داشتنی در هنگام خواب می سازد.
رنگ های نرم و گرم
رنگ و شدت نور از ملاحظات مهم طراحی هستند. تحقیقات نشان می دهد که نور نرم و گرم- مصل قرمز، زرد یا نارنجی- اثر آرامش بخشی روی بچه ها دارد و باعث آسایش فکری شان می گردد. برعکس، نورهای آبی و سفید روشن می تواند فراوری ملاتونین را متوقف نموده و در چرخه خواب دخالت نمایند. بسیاری از چراغ خواب ها با تنظیمات نور طراحی می شوند تا نور کافی را بدون آشفته کردن خواب فراوری نمایند.
مواد اولیه و امنیت
چراغ خواب های بچه ها اغلب بااستفاده از مواد غیرسمی و اجتناب از بخش های کوچک و جداشدنی که ممکن است باعث ایجاد خطر خفگی شوند، با فکریت امنیت طراحی می شوند. استفاده از لامپ های ال ای دی بسیار متعارف است، چراکه کمترین گرما را ساطع می نمایند و خطر سوختگی را کاهش می دهند. به علاوه اینکه چراغ خواب ها با مواد اولیه بادوامی ساخته می شوند که از دست بچه ها نجات بیابند!
بخش های تعاملی
چراغ خواب های مدرن اغلب عناصری تعاملی دارند تا بچه ها را با خود درگیر نمایند. برای مثال، در بعضی کنترل های لمسی یا پاسخ به فرامین آوایی طراحی می گردد تا به کودک اجازه دهد لامپ را خودش مستقل روشن و خاموش کند. در بعضی دیگر ممکن است رنگ های متغیر، سنسورهای حرکتی یا موسیقی و لالایی وجود داشته باشد که تجربه ای مرتبط با حواس کودک را موقع خواب برایش فراهم می نماید.
قابلیت حمل
بعضی از چراغ خواب های بچه ها قابل حمل هستند و با باتری کار می نمایند یا شارژ می شوند. این چراغ ها اغلب سبکند و حمل شان برای بچه ها ساده است، از این رو کودک می تواند در تاریکی شب به راحتی موقع رفتن به دستشویی از آن استفاده کند. به همین دلیل، قابلیت حمل چراغ خواب لایه امنیتی اضافه ای برای بچه ها که شب ها از اتاقی به اتاق دیگر جابه جا می شوند، محسوب می گردد.
جنبه های آموزشی
در بعضی موارد، طراحی چراغ خواب ها موضوعات آموزشی یا عناصری را برای توسعه فکر کودک دارند. مثلاً، بعضی چراغ خواب های پروژکتوری صور فلکی را نمایش می دهند که باعث برانگیختن کنجکاوی و تخیل کودک می گردد. ترکیب نورهای روشن و درگیری تخیل کودک می تواند حس شگفتی را در او برانگیزد و توسعه شناختی را در همان سنین پایین در او پرورش دهد.
طراحی های مدرن و مینیمال
چراغ خواب های ظریف و مینیمالی وجود دارند که هم برای بچه ها مجذوب کننده است و هم برای والدین. این چراغ ها اغلب اشکال هندسی ساده و نورهای خنثی هستند و به طور پیوسته با دکور مدرن اتاق کودک می آمیزند. این چراغ خواب ها، بااینکه کاربردی اند، بر مجذوب کنندهیت سبک و زیبایی شناسی هم تأکید دارند و با ترندهای مدرن طراحی داخلی همسو می شوند.
دلایل مهم طراحی چراغ خواب برای کودک
چراغ خواب های کودک با اهداف خاصی طراحی می شوند و هدف شان برآورده کردن احتیاجهای روانشناختی و عملی بچه ها و والدین است. یکی از این دلایل که می تواند مهم ترین شان هم باشد، کاهش ترس از تاریکی است که در سال های اول بین بچه ها بسیار رایج است. چراغ خواب با نور نرمی که فراوری می نماید، فضا را برای کودک امن تر نموده و از اضطراب شان می کاهد. نور مناسب در تاریکی شب به کودک خواب آرامی هم می دهد. این نورها که برای آرامش دادن به فکر کودک طراحی شده اند، براساس تحقیقات اجرا شده، با حمایت از ریتم طبیعی شب وروز و جلوگیری از مداخله فراوری ملاتونین، باعث آماده شدن بدن برای استراحت می شوند.
علاوه بر این موارد، چراغ خواب ها بچه ها را تشویق می نمایند تا شب ها احساس استقلال بیشتری داشته باشند. خواه چراغ خواب اتاق را روشن کند یا یاری شان که با آن به دستشویی بروند، کودک را برای رفتن به دل تاریکی بدون احتیاج به یاری والدین شان توانمند می نماید. علاوه بر این، بودن نور کمی در اتاق به بچه ها یاری می نماید بدون اینکه به چیزی بخورند، یا روی زمین بیفتند، در اتاق راه بروند و بعلاوه والدینی هم که عادت دارند به کودک شان در خواب سربزنند، بدون روشن کردن چراغ اتاق، شرایط آن ها را آنالیز نمایند.
علت دیگری که می تواند چراغ خواب را برای بچه ها مهم کند، رشد خلاقیت و تخیل آن هاست. طراحی این چراغ ها طوری است که با عناصر تزیینی و حتی بخش های تعاملی که دارند، تخیل بچه ها را تحریک می نماید. تصاویری مثل حیوانات، شخصیت های کارتونی و… بچه ها را به تفکر وامی دارد و اتاق شان را تبدیل به فضایی جادویی و در عین حال آرامش بخش می نماید.
تأثیر نور بر الگوهای خواب
نور نقش مهمی در تنظیم چرخه طبیعی خواب و بیداری بدن دارد که به ما حکم می نماید کی بخوابیم و کی بیدار شویم. قرارگرفتن در معرض نور، به ویژه عصرها و شب ها، می تواند روی الگوهای خواب ما تأثیر زیادی دارد. نور روی تنظیم ملاتونین، که هورمون خواب است، اثر می گذارد. اندازه ملاتونین عصرها با تاریک تر شدن هوا افزایش می یابد و وقتی در معرض نور قرار می گیریم، به ویژه نور آبی کاهش می یابد. نور آبی و نورهای روشن که از صفحه تلویزیون و رایانه و موبایل ساطع می گردد، فراوری ملاتونین را کاهش می دهد و خواب را به تعویق می اندازد که برای بچه ها که نسبت به نور حساس ترند، می تواند دچار مسائل جدی تری برای خواب گردد.
درمقابل، نورهای گرم و کم محیط را برای خواب مناسب تر می نماید. در چراغ خواب ها هم ترجیح بر استفاده از این نورهاست تا کمترین اثر روی سطح ملاتونین را داشته باشد. براساس تحقیقات اجرا شده، نور قرمز کمترین اثر را روی چرخه خواب دارد و برای چراغ خواب ها هم استفاده از لامپ های قرمز مناسب ترین گزینه است.
قرارگرفتن در معرض نور هم به حفظ الگوی سالم خواب یاری می نماید. نور روشن صبح به تنظیم ساعت درونی بدن یاری نموده، بدن را بیدار می نماید و ساعت خواب ثابت را برای مان به ارمغان می آورد. درمقابل، قرارگرفتن در نور روشن، هنگام عصر، به ویژه نزدیک ساعات خوابیدن، خواب را به تعویق می اندازد. برای حفظ ساعت خواب، پیشنهاد می گردد بچه ها دست کم یکی دو ساعت پیش از خواب جلوی صفحه نمایش تلویزیون و رایانه و… ننشینند.
درنتیجه، برای حمایت از خواب سالم، مهم است که نوع و اندازه نوری که بچه ها پیش و درخلال خواب در معرض آن قرار می گیرند، کنترل گردد.
آیا چراغ خواب ها بچه ها را اذیت می نمایند؟
اینکه آیا چراغ خواب ها خواب بچه ها را آشفته می نماید یا نه، به چند عامل ازجمله اندازه نور، رنگ لامپ، و چگونگی استفاده از آن بستگی دارد. در حالی که چراغ خواب ها اغلب برای ایجاد حس امنیت مفید هستند، استفاده نادرست از نوع نور و لامپ می تواند روی کیفیت خواب اثر بگذارد.
اندازه نور
اگر نور چراغ خواب خیلی روشن باشد، می تواند خواب کودک را با کاستن فراوری ملاتونین آشفته کند. مطالعات نشان داده اند که لامپ های روشن در شب، به ویژه نورهای آبی یا طیف سفید، می توانند خواب را به تعویق انداخته و کیفیت خواب را کاهش دهند. بچه ها دربرابر نور حساسیت بیشتری دارند، بنابراین کمی نور اضافه می تواند منجر به آشفتگی آن ها گردد. علاوه بر این، با دلایلی که در بالا ذکر شد، نوری که از لامپ چراغ خواب هم ساطع می گردد، می تواند نقش مهمی در تأثیر آن روی خواب داشته باشد.
جای چراغ خواب
محل قرارگیری چراغ خواب در اتاق می تواند روی کیفیت خواب کودک اثرگذار باشد. اگر چراغ بیش از حد به تخت کودک نزدیک باشد، می تواند خواب کودک را به هم بزند و پیشنهاد می گردد در فاصله ای دور یا گوشه اتاق باشد تا نور مستقیم به تخت یا صورت کودک نتابد.
وابستگی به نور و شب بیداری
در حالی که چراغ خواب ها می توانند برای بچه های که از تاریکی می ترسند، حس امنیت ایجاد نمایند، این امکان هم وجود دارد که بعضی از بچه ها بیش از حد به آن ها وابسته شوند. این وابستگی برای خواب دوباره در نیمه شب دشواری ایجاد می نماید، مخصوصاْ در صورتی که چراغ خاموش یا خراب گردد. به علاوه، اگر چراغ خواب بیش ازحد نور داشته باشد یا درست تنظیم نشده باشد، می تواند باعث شب بیداری های متوالی برای کودک گردد.
آیا همه بچه ها به چراغ خواب احتیاج دارند؟
همه بچه ها از داشتن چراغ خواب منفعت نمی برند. بعضی از بچه ها در تاریکی کامل بهتر می خوابند، چراکه چنین محیطی بیشتر باعث ایجاد خواب عمیق می گردد. برای بچه های که از تاریکی نمی ترسند، چراغ خواب چیز ضروری ای نیست و می تواند حتی باعث به هم خوردن خوابش گردد. این مهم است که والدین عادت های فردی خواب فرزندشان را آنالیز نمایند و براساس آن تصمیم به خریدن چراغ خواب بگیرند.
نتیجه گیری
در سرانجام باید این را درنظر بگیریم که در حالی که چراغ خواب می تواند آرامش احساسی و عاطفی برای ما داشته باشد و به کودک مان یاری کند در شب احساس امنیت کند، استفاده نادرست از آن- مثل لامپ هایی که نور روشن دارند- می تواند خواب را به هم زده و کیفیت آن را نامطلوب کند. والدین باید چراغ خواب های کم نور با نورهای گرم را انتخاب نمایند و مطمئن شوند خیلی نزدیک تحت و محل خواب فرزندشان نباشد. با انجام چنین تنظیماتی، چراغ خواب ها نه تنها مزاحم خواب بچه ها ما نیستند بلکه می توانند محیط خوابی پر از آرامش رای برای آن ها مهیا نمایند.
منبع: دیجیکالا مگ