خواص سبوس را بشناسید - مالکوم

همه می گویند سبوس ماده غذایی مفیدی است اما دلیل مفید بودن آن چیست؟

به گزارش خبرنگاران به نقل از ایسنا، بهترین خاصیت سبوس که از قدیم شناخته شده است، به فیبر آن برمی شود که از یبوست و چاقی پیشگیری می کند.

حسن دیگر سبوس، القای حس سیری است زیرا مثلاً غلات سبوس دار بیشتر از غلات تصفیه شده در دستگاه گوارش می مانند و آب به خود می گیرند و احساس سیری بیشتری به فرد می دهند.

فایده دیگر سبوس، کاهش جذب کلسترول است که باعث کاهش چربی خون شده و غیرمستقیم از بروز بیماری های قلبی- عروقی پیشگیری می کند. سبوس 18-15 درصد کلسترول خون را پایین می آورد؛ مثلاً فردی که کلسترول 220 دارد، اگر روزانه نان کامل مصرف کند، این کلسترول به زیر 200 یعنی حد طبیعی می رسد.

سبوس جذب قند را نیز کم می کند و زمینه ابتلا به دیابت را کاهش می دهد.

این ماده غیرمستقیم بر فشارخون هم تأثیر دارد. به این ترتیب که کاهش وزن و کاهش چربی خون می تواند باعث کاهش فشارخون شود اما مستقیم در درمان فشارخون موثر نیست.

در ضمنً جویدن بهتر و بیشتر سبوس نیز برای دندان ها مفید است.

سبوس حاوی چه مواد مغذی ای است؟

دلیل اصلی مغذی بودن سبوس، وجود ویتامین های گروه B است. وقتی سبوس غلات جدا می شود، ویتامین های B1 یا تیامین، B3 یا نیاسین و بیوتین در آن ها کم می شود. در واقع، منبع اصلی ویتامین های گروه B غلات هستند اما نان های سفید و بدون سبوس از این لحاظ فقیر تلقی می شوند. به علاوه، در غلات، انواع مواد معدنی مثل آهن، منیزیم، کلسیم و فسفر نیز وجود دارد اما وجود فیبر در سبوس غلات جذب این مواد معدنی به خصوص آهن و کلسیم را تأمین می کند.

سبوس غلات مختلف از نظر ارزش غذایی با هم تفاوت دارند؟

بله. بهترین سبوس در گندم و جو وجود دارد. تفاوت سبوس گندم و جو خیلی زیاد نیست ولی بهتر است سبوس غلات مختلف را با غلات مصرف کنیم نه جداگانه.

دلیل اصلی مغذی بودن سبوس، وجود ویتامین های گروه B است. وقتی سبوس غلات جدا می شود، ویتامین های B1 یا تیامین، B3 یا نیاسین و بیوتین در آن ها کم می شود.

مصرف سبوس حد و اندازه ای دارد یا هر چه بیشتر بخوریم بهتر است؟

سبوس غلات همان طور که خواص مفیدی دارد اگر بیش از اندازه مصرف شود، می تواند مشکل ساز شود. اگر میزان مصرف سبوس از حد اعتدال خارج شود، باعث کاهش جذب املاح دو ظرفیتی خواهد شد. مثلاً کلسیم، آهن و روی به ترکیب های موجود در فیبر سبوس مانند فیتات ها و فسفات ها متصل می شوند و جذبشان کاهش پیدا می کند.

مگر مجاز به دریافت چقدر فیبر از طریق منابع غذایی هستیم؟

حداکثر فیبر مجاز مصرفی روزی 30 گرم است یعنی اگر نان ها را سبوس دار انتخاب کنیم و در روز 3-2 واحد میوه و 2 فنجان سبزی مصرف کنیم، این مقدار فیبر به دست می آید.

مصرف سبوس به چه کسانی توصیه می شود؟

کسانی که اجابت مزاج خوبی ندارند، اضافه وزن دارند و به چربی، قند و فشارخون بالا مبتلا هستند.

برای چه کسانی باید محدود شود؟

افرادی که دستگاه گوارش حساسی دارند و نمی توانند فیبر سبوس را تحمل کنند باید میزان مصرف خود را کاهش دهند. البته برخی افراد نشانگان روده تحریک پذیر دارند و گاهی باید سبوس در برنامه غذایی آن ها باشد و گاهی نباشد. در این مورد باید با مشاور تغذیه مشورت کرد.

مصرف سبوس به تنهایی خوب است؟

مصرف سبوس را به تنهایی توصیه نمی کنم ولی می توان در روز به مقدار یک قاشق مرباخوری به افرادی که در شرایط خاص یبوست دارند مثلاً خانم های باردار یا شیرده سبوس جداگانه داد.

خواص دارویی سبوس گندم:

با مصرف روزانه سبوس گندم می توان از ابتلا به بیماری های پوکی استخوان، یبوست اختلالات روده بزرگ، کم خونی، چاقی، چربی خون، سرطان روده، بیماری های قلبی و عروقی، سوء هاضمه، ضعف اعصاب، ضعف عمومی و جنسی پیشگیری کرد.

سبوس، جدار خارجی گندم است که دارای مقادیر زیادی از مواد فسفردار، همچنین دارای انواع ویتامین های E و B ، آهن، منیزیم، روی و کمی کلسیم است.

ویتامین E و روی موجود در سبوس از ریزش و سفید شدن زود هنگام موی سر جلوگیری و باعث شادابی و طراوت پوست می شود.

فیبر موجود در سبوس موجب می شود هضم مواد نشاسته ای با سرعت کمتری انجام شود که در نتیجه قند به آهستگی و به میزان کمتری وارد خون شده و همچنین از بالا رفتن یک باره قندخون جلوگیری می کند.

در تنظیم سیستم گوارش و برطرف یبوست هیچ ماده ای با قدرت سبوس برابری نمی کند و سبوس موجب رانش مدفوع در طول لوله های روده کوچک و بزرگ شده و تحرکات موجی شکل روده ها را تقویت می کند، در نهایت ملین و برطرف کننده یبوست است.

فیبرهای محلول با اتصال به اسیدهای صفرا که دارای کلسترول هستند مانع جذب آن ها می شود و از این طریق چربی و کلسترول خون را کاهش و از چاقی جلوگیری می کند.

فیبر موجود در سبوس برای درمان یبوست و تنظیم سیستم گوارش بسیار مفید است.

سبوس گندم از بیشتر املاح و ویتامین های مورد نیاز بدن به اندازه کافی برخوردار است لذا مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی به مادران توصیه می شود و چنانچه به طور مداوم مصرف شود عامل افزایش قد در بچه ها و نوجوانان نیز خواهد شد.

طریقه مصرف سبوس گندم این است که روزانه برای هر نفر یک تا دو قاشق غذاخوری در داخل انواع غذاهایی چون انواع سوپ ها و آش، سالاد، ماست و انواع خورش ها، کتلت، کوکو سبزی و سیب زمینی، انواع خوراک ها ریخته شود و یا یک قاشق مرباخوری داخل یک لیوان شیر و یا انواع آبمیوه ها استفاده شود.

طرز تهیه ماسک صورت سبوس: یک قاشق غذاخوری سبوس گندم، دو قاشق ماست تازه را کاملا مخلوط کرده پس از 5 دقیقه به عنوان ماسک صورت مصرف نمایید و 15 دقیقه بعد با آب ولرم بشویید.

طرز تهیه سس سبوس: از مخلوط یک قاشق غذاخوری سبوس، 6 قاشق غذاخوری آبلیمو، یک قاشق روغن زیتون و مقدار کمی نمک می توان سس سبوس را استفاده کرد.

طرز تهیه سوپ برای درمان یبوست: آلو، روغن زیتون، برنج نیمه ایرانی، اسفناج، کدو سبز رنده شده و جعفری را مخلوط کرده و زمانی که سوپ پخته شد و آماده ظرف کردن بود یک یا دو قاشق غذاخوری سبوس را داخل سوپ ریخته و شب ها به جای شام میل کنید.

برای پیشگیری از سفیدی و ریزش مو: یک قاشق سبوس گندم را با یک لیوان آب جوش دم کرده (حرارت غیر مستقیم) سپس آب آن را صاف کرده، دو سوم آن را میل کنید و یک سوم آب آن را به سر بمالید.